 |
Recensies Koude
lente
GPD
Magnifieke leeservaring *****
'Dat ze verdienstelijk kinderboeken kan schrijven, wisten
we: ze heeft er al meer dan vijftig gepubliceerd. Maar vorig jaar
verraste Lieneke Dijkzeul (1950) ook aangenaam met haar
thrillerdebuut De stille zonde, dat vooral imponeerde
door geraffineerd uitgewerkte personages en een ragfijne stijl. Nu
haar tweede thriller, Koude lente, is verschenen, rijst
de vraag: kan Dijkzeul de hooggespannen verwachtingen
waarmaken?
Het antwoord is een duidelijk 'ja'. Sterker nog, met
het formidabele Koude lente heeft ze een flinke stap
voorwaarts gemaakt. Schreef ze in De stille zonde nog een
aantal pagina's te ver door, in Koude lente gaat haar
uitmuntende stilistisch vermogen gepaard met een intelligent en op
de millimeter afgehecht spannend verhaal.
Ook in deze tweede
thriller moeten inspecteur Paul Vegter en zijn politieteam weer
flink aan de bak. Een aparte man, die Vegter. Zijn voorliefde voor
pianosonates van Chopin, zijn gedachten aan Mahlers
Kindertotenlieder bij de begrafenis van een meisje en het feit dat
hij het juiste aantal spelfouten in een dreigbrief ziet, maken van
hem een politieman van bijkans buitenaardse proporties.
Toch
krijgt hij met een uiterst aardse zaak te maken: de moord op een
zesjarig meisje. Haar lichaam wordt aangetroffen in de struiken
van een park. Het fietsje dat ze voor haar verjaardag heeft
gekregen, ligt verderop op het pad. Een oudere buurman van het
meisje wordt enkele dagen later in zijn flat ernstig gemolesteerd
door een jeugdbende: niet alleen loopt hij zware verwondingen op,
zijn trots, een houten scheepsmodel, wordt evenmin gespaard. En
dan is er nog die slungelige, kansloze, pukkelige puber die van
alles in het werk stelt om aansluiting te krijgen bij die
jeugdbende. Je voelt aan je water dat al deze verhaallijntjes met
elkaar te maken hebben, maar pas echt aan het einde worden die
door Dijkzeul vakkundig aan elkaar geknoopt.
Wat Koude
lente zo'n magnifieke leeservaring maakt, is de
uitzonderlijke stijl van Dijkzeul. Alleen al de zin over joggers
die met vermoeide, afgetrainde gezichten een verleden
achternarenden dat niet meer in te halen was, blijf je herlezen.
Ze laat de lezer kennismaken met vergeten woorden: ze noemt een
paard damsteeg. Later laat ze Vegter in het woordenboek opzoeken
wat dat betekent. Haar observaties zijn treffend en soms ook
hilarisch. Ze beschrijft een vrouw in een vuurrode coltrui die
haar laaghangende borsten onflatteus accentueert en laat Vegter
daarop denken aan een bepaling in de voorwaarden van zijn
ziektekostenverzekering: als de tepel zich bevindt ter hoogte van
de elleboog, dan komt men in aanmerking voor borstcorrectie. Wat
zal haar redacteur een plezier hebben gehad, toen hij of zij haar
manuscript onder ogen kreeg.
Stuk voor stuk wekt Dijkzeul
personages nauwgezet tot leven: de weduwnaar Vegter die voor zijn
gemoedsrust een huis op het platteland koopt, zijn stugge collega
Talsma wiens vrouw aan de chemokuur is, de puber met zijn
alcoholische moeder, de buschauffeur die kinderen naar de sporthal
vervoert, de allochtone uitbater van een snackbar.
Met Koude lente heeft Lieneke Dijkzeul duidelijk gemaakt dat
zij een grote aanwinst is voor het gilde van thrillerschrijvers.
Ze steekt ver uit boven de andere misdaadauteurs uit de stal van
uitgeverij Anthos. Haar boeken hebben dat malle stempel 'literaire
thriller' niet nodig. De naam Lieneke Dijkzeul alleen is al
genoeg.'
Peter Kuijt, GPD 31-10-'07
misdaadromans.nl
Een spannend
en aangrijpend boek van Nederlandse bodem.*****
'Een klein meisje wordt gevonden
in een park. Ze is vermoord. Inspecteur Paul Vegter en zijn
politiemensen staan voor de opgave dit misdrijf op te lossen. Een
oude man wordt ernstig mishandeld. Is er verband met de moord op
het kleine meisje? Dan is er nog een eenzame jongen. Hij heeft het
niet getroffen met zichzelf en zijn ouders en zoekt wanhopig
aansluiting bij een groep criminele jongeren. Hij wringt zich in
allerlei bochten maar vriendschap kun je niet kopen en aansluiting
dwing je niet af. Het is een koude lente, deze lente.
Koude lente is de tweede misdaadroman van Lieneke
Dijkzeul. Ze is een ervaren schrijfster want ze schreef meer dan
vijftig kinderboeken. Deze ervaring is duidelijk merkbaar. Na
lezing van Koude lente past de constatering dat hier een
doorgewinterde schrijfster aan het woord is die met veel kennis en
kunde personages gestalte geeft, spanning aanbrengt en de lezer
weet te beroeren. Want het boek hakt er stevig in.
Koude
lente is een boek dat dwingt tot verder lezen. Maar er is
meer. De auteur weet de lezer herhaaldelijk te raken. Soms door
gewelddadige scènes die schokkend zijn, soms door passages die
ontroeren. Maar vooral door de prachtige, sfeervolle en
doeltreffende schrijfstijl. Lieneke Dijkzeul brengt nuanceringen
aan waardoor personages en situaties extra kleur krijgen.
De schrijfster heeft veel aandacht voor het kleine. Maar ook
de huidige Nederlandse samenleving komt voorbij. Bijvoorbeeld in
de vorm van een portret van een allochtone winkelier, de
mechanismes binnen jeugdbendes of de perspectiefloosheid van het
leven binnen een liefdeloos gezin. Ik herinnerde me een uitspraak
uit de pedagogiek. Hij luidt als volgt: ‘Ieder mens heeft recht op
een persoon die van hem of haar houdt.’ De jongen uit het verhaal
zou je dit toewensen.
De politiemensen krijgen steeds
meer gestalte. Paul Vegter maakt gedurende het boek een
ontwikkeling door. Na het verlies van zijn vrouw krabbelt hij
langzaam overeind en krijgt meer zin in iets nieuws. Dit wordt
symbolisch verwoord door de sloop van het oude en het zorgvuldig
opbouwen van het nieuwe op oude fundamenten.
Koude
lente is een rijk boek met veel
interessante thema’s die meer of minder expliciet naar voren
komen. Zoals de eenzaamheid die zich kan aandienen tijdens het
samenleven met een ernstig zieke partner. Of de nauwe verwantschap
tussen angst en agressie. Of de werking van machtsmechanismen
tussen mensen.
De hoofdpersoon die de meeste indruk maakt is
de eenzame jongen. Samen met zijn alcoholische moeder woont hij in
een aftandse flat en slijt zijn dagen. Soms gloort er enige hoop
die vervolgens weer de bodem ingeslagen wordt. Het uitzichtloze
leven van deze jongen, zijn onvermogen en de liefdeloosheid van
zijn bestaan maken grote indruk en stemmen tot
nadenken.
Hulde voor Lieneke Dijkzeul die een bijzonder intelligente en
aangrijpende misdaadroman heeft afgeleverd. Koude lente is : spannend, ontroerend, realistisch en bovenal:
prachtig geschreven door een ervaren vakvrouw die schrijft
met compassie.'
Ine Jacet, www.misdaadromans.nl oktober 2007
|
|
|
